Đau nóng rát thượng vị dạ dày là một chứng bệnh về đường tiêu hóa hay gặp. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của những bệnh lý dạ dày như trào ngược dạ dày thực quản mà ít người chú ý.
Nội dung bài viết
1. Đau kèm nóng rát vùng thượng vị là gì?
Đau kèm nóng rát vùng thượng vị là một triệu chứng của bệnh lý dạ dày.
Thượng vị là vùng trên rốn và dưới mũi xương ức, đây là vị trí cao nhất của dạ dày. Hiện tượng đau nóng rát vùng này triệu chứng xảy ra khi dịch axit từ dạ dày trào ngược lên vùng thượng vị gây cảm giác nóng, đau rát và thường đi kèm với triệu chứng ợ chua, ợ hơi…
Đây cũng thường được gọi là nóng rát dạ dày thực quản do phần lớn các biểu hiện nóng dạ dày thường gặp nhất đều ở vùng thượng vị.
Nhiều người cho rằng nóng rát thượng vị chỉ xảy ra với những người ở độ tuổi trung niên (trên 35 tuổi). Tuy nhiên, theo thống kê của Bộ Y tế, xu hướng người trẻ mắc phải triệu chứng này ngày càng gia tăng.
Bất kì ai cũng có thể bắt gặp hiện tượng thượng vị bị nóng rát. Nó thường xảy ra khi bạn dùng đồ ăn gây dị ứng hoặc khó tiêu. Ngoài ra, dùng rượu bia hoặc đồ ăn cay nóng, lên men cũng là 1 trong những nguyên nhân gây bệnh.
Biểu hiện của hiện tượng nóng rát thượng vị dạ dày khá đa dạng. Có những người bị nóng rát một vài lần, nhưng cũng có người bị nóng rát âm ỉ trong thời gian dài. Thông thường, cảm giác nóng rát sẽ trở nên rõ ràng hơn trước hoặc sau bữa ăn. Người bệnh sẽ thấy chướng bụng, khó tiêu kèm theo ợ hơi, ợ chua vô cùng khó chịu.
Nếu triệu chứng nóng rát thường xuyên và liên tục xảy ra, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Bạn có thể giảm nhẹ triệu chứng bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt, tránh ăn các thực phẩm cay nóng, khó tiêu, uống rượu bia, đồ uống có ga, ăn đủ bữa và không ăn quá no, giảm căng thẳng và lo lắng…
2. Nguyên nhân gây đau nóng rát thượng vị dạ dày
Triệu chứng đau nóng rát thượng vị dạ dày có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, như ăn uống không khoa học, căng thẳng tâm lý, sử dụng thuốc chống viêm không steroid, bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày – thực quản… Cụ thể các nguyên nhân như sau:
Nguyên nhân bệnh lý
Theo GS.TS.BS Nguyễn Khánh Trạch – Nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai, đau nóng rát thượng vị dạ dày là triệu chứng thường thấy nhất của 2 căn bệnh phổ biến là viêm loét dạ dày tá tràng và trào ngược dạ dày thực quản.
Bệnh viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày là tổn thương viêm và loét trên niêm mạc dạ dày. Những tổn thương này xảy ra khi lớp niêm mạc (màng lót bên trong cùng) của dạ dày bị bào mòn khiến các lớp bên dưới thành dạ dày sẽ bị lộ ra. Nguyên nhân gây tổn thương này thường do acid dạ dày dư thừa kết hợp với vi khuẩn.
Với trường hợp tổn thương cao (kích thước vết loét lớn hơn hoặc bằng 0,5 cm) được gọi là hoại tử niêm mạc.
Viêm loét dạ dày tá tràng gây suy yếu chức năng của dạ dày và cơ vòng thực quản dưới. Khi đó dịch vị dạ dày và thức ăn bị trào ngược lên vùng thượng vị gây cảm giác nóng, đau rát. Một số trường hợp còn kèm theo triệu chứng ợ nóng, ợ chua, đắng miệng…
Bệnh trào ngược thực quản dạ dày
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng dịch dạ dày (axit HCl, pepsin… hơi, men tiêu hóa, dịch mật…) trào ngược lên thực quản.
Hiện tượng này xảy ra khi chức năng của dạ dày suy giảm kéo theo dịch dạ dày tiết ra nhiều. Lý do là cơ vòng thực quản dưới suy yếu và giãn nở nhiều lần khiến cho dịch dạ dày thoát ra, và đi ngược lên vùng thực quản gây ra các tổn thương cho vùng này và các vùng lân cận như hầu, họng.
Cảm giác đau rát vùng thượng vị có thể xuất phát từ việc acid trào ngược làm kích thích các sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản. Và tổn thương này thường xuất hiện nhiều nhất ở vùng thượng vị dạ dày do acid tiếp xúc nhiều hơn.
☛ Xem đầy đủ: Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản
Nguyên nhân khác
Bên cạnh các nguyên nhân bệnh lý thì đau nóng rát thượng vị dạ dày còn do các yếu tố liên quan đến ăn uống, sinh hoạt, tâm lý, thuốc…
Ăn uống không khoa học
Những thói quen ăn uống có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết axit và gây đau thượng vị dạ dày bao gồm:
- Ăn quá nhanh, quá no, quá cay, quá chua, quá mặn, quá nóng hoặc quá lạnh
- Ăn các thực phẩm khó tiêu hóa, giàu chất béo, chất xơ hòa tan
- Ăn không đúng giờ, bỏ bữa hoặc ăn đêm; uống rượu bia, đồ uống có ga, cà phê…
Căng thẳng tâm lý
Các tình huống căng thẳng, lo lắng, áp lực, buồn chán… có thể làm tăng tiết axit và làm giảm khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày. Điều này khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương và gây đau thượng vị dạ dày.
Ảnh hưởng khi dùng thuốc
Một số loại thuốc có thể gây kích ứng hoặc hủy hoại niêm mạc dạ dày, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen, naproxen…
Thêm nữa, một số loại thuốc khác như thuốc chống đông máu, thuốc chống loét… cũng có thể gây đau thượng vị dạ dày nếu sử dụng không đúng cách.
3. Cách điều trị đau nóng rát thượng vị dạ dày
Trước hết, để có thể điều trị nóng rát thượng vị dạ dày hiệu quả, các bạn cần xác định rõ tình trạng của mình. Khi nhận thấy có biểu hiện nóng vùng thượng vị, nóng dạ dày ợ hơi, ợ chua, nóng rát dạ dày buồn nôn, đau tức ngực… bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Tùy vào nguyên nhân mà có hướng điều trị khác nhau.
Với nguyên nhân từ bệnh lý trào ngược dạ dày hay viêm loét dạ dày tá tráng cần điều trị triệt để nguyên nhân gốc rễ này để giải quyết vấn đề đau nóng rát thượng vị dạ dày. Các phương pháp điều trị đau nóng rát thượng vị dạ dày khi này sẽ bao gồm điều trị bằng thuốc, điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.
Điều trị bằng thuốc
Thuốc được sử dụng để giảm tiết axit (với trào ngược dạ dày), bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm viêm và loét (với viêm loét dạ dày tá tràng), diệt khuẩn H. pylori (nếu có), giảm đau và cải thiện chức năng tiêu hóa.
Một số loại thuốc thường được sử dụng là:
- Thuốc ức chế bơm proton (PPIs) như: omeprazole, pantoprazole, esomeprazole…
- Thuốc chống axit như: ranitidine, famotidine…
- Thuốc bọc dạ dày như: sucralfate, bismuth…
- Thuốc kháng sinh như: amoxicillin, clarithromycin…
- Thuốc giảm đau như: paracetamol…
- Thuốc kích thích tiêu hóa như domperidone, metoclopramide…
Những loại thuốc này được kê đơn theo chỉ định của bác sĩ và sử dụng theo hướng dẫn. Không nên tự ý sử dụng hoặc ngừng sử dụng thuốc khi chưa được bác sĩ cho phép.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Nóng dạ dày uống thuốc gì?
Nội soi
Đây là phương pháp điều trị không cần phẫu thuật, sử dụng các thiết bị nội soi để can thiệp vào các bệnh lý gây ra đau nóng rát thượng vị dạ dày.
Một số kỹ thuật nội khoa thường được áp dụng với các bệnh lý dạ dày gây đau óng rát thượng vị dạ dày như sau.
Với trường hợp trào ngược dạ dày thực quản:
- Đặt stent (ống thông) để mở rộng các vùng bị hẹp hoặc tắc nghẽn của thực quản hoặc dạ dày
- Đặt balon để giãn các vùng bị co thắt của thực quản hoặc dạ dày
Với điều trị viêm loét dà dày tá tràng có thể:
- Dùng kim điện để xử lý các vết loét hoặc xuất huyết trong thực quản hoặc dạ dày
- Dùng kim tiêm để tiêm thuốc vào các vùng viêm hoặc loét trong thực quản hoặc dạ dày
Với bệnh lý dạ dày khác:
- Cắt polyp (khối u lành tính) hoặc màng phân chia (màng ngăn cách) trong thực quản hoặc dạ dày
Phương pháp nội soi có ưu điểm là ít gây đau đớn, ít gây biến chứng và có thời gian hồi phục nhanh.
Điều trị ngoại khoa
Đây là phương pháp điều trị cần phẫu thuật, sử dụng dao mổ hoặc dao điện để cắt bỏ hoặc khâu lại các bộ phận bị tổn thương của thực quản hoặc dạ dày. Phương pháp này thường được lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp dùng thuốc hay nội soi không khả thi thường là trường hợp viêm loét hay trào ngược dạ dày thực quản mức nặng.
Một số kỹ thuật ngoại khoa thường được áp dụng là:
Với viêm loét dạ dày:
- Cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thực quản hoặc dạ dày khi có khối u ác tính hoặc loét xâm lấn sâu
- Khâu lại các vết rách hoặc xé của niêm mạc thực quản hoặc dạ dày do trào ngược axit hay nôn mửa mạnh
- Khâu lại các vết loét hoặc xuất huyết của niêm mạc thực quản hoặc dạ dày do viêm loét hay tác động bên ngoài
Với trào ngược dạ dày:
- Khâu lại các vùng bị co thắt của cơ van thực quản – dạ dày (LES) để ngăn chặn trào ngược axit
Phương pháp điều trị ngoại khoa có ưu điểm là có hiệu quả cao và lâu dài, nhưng có nhược điểm là gây đau đớn, có nguy cơ gây biến chứng và có thời gian hồi phục lâu.
Với nguyên nhân liên quan đến ăn uống, sinh hoạt, tâm lý, thuốc… cần có những điều chỉnh phù hợp tương ứng. Phần này đọc chi tiết ở phần phòng ngừa bên dưới.
4. Cách phòng ngừa đau nóng rát thượng vị dạ dày
Phòng ngừa đau nóng vùng thượng vị dạ dày là những biện pháp nhằm ngăn ngừa hoặc giảm thiểu các yếu tố gây ra triệu chứng.
Các biện pháp này bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, giảm căng thẳng và lo lắng, hạn chế sử dụng rượu bia và thuốc chống viêm không steroid, kiểm tra sức khỏe định kỳ…
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Bạn nên thực hiện một chế độ ăn uống như sau để giảm tình trạng nóng thượng vị dạ dày:
- Ăn uống đúng giờ, không bỏ bữa hoặc ăn đêm
- Ăn nhẹ, không ăn quá no; nhai kỹ thức ăn
- Tránh ăn các thực phẩm cay nóng, khó tiêu hóa, giàu chất béo, chất xơ hòa tan
- Tránh uống rượu bia, đồ uống có ga, cà phê…
Đây là những cách giúp giảm kích ứng niêm mạc dạ dày, làm giảm tiết axit và ngăn ngừa đau nóng rát thượng vị dạ dày.
Điều chỉnh sinh hoạt
Với nóng rát thượng vị dạ dày bạn cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt như sau để giảm các triệu chứng đau:
- Nghỉ ngơi đủ giấc, tránh thức khuya
- Tập thể dục thường xuyên
- Tránh mặc quần áo quá chật hoặc quá rộng
- Tránh nằm ngay sau khi ăn
- Nâng cao đầu giường khi ngủ (☛Tìm hiểu thêm: Tư thế ngủ cho người bị trào ngược dạ dày)
- Hạn chế hút thuốc lá…
Đây là những cách giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, làm giảm trào ngược axit và ngăn ngừa đau nóng rát thượng vị dạ dày.
Giảm căng thẳng và lo lắng
Với đau nóng vùng thượng vị dạ dày, gastosic.vn khuyên bạn:
- Tìm kiếm các hoạt động giải trí, thư giãn
- Học cách quản lý cảm xúc
- Tìm kiếm sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý
- Sử dụng các phương pháp thiền định, hít thở sâu…
Đây là những cách giúp giảm căng thẳng và lo lắng, làm giảm tiết axit và ngăn ngừa đau nóng rát thượng vị dạ dày.
Hạn chế sử dụng thuốc
Chỉ sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và theo hướng dẫn. Có những loại thuốc bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân trước khi sử dụng để thấy rõ lợi hại hay tác dụng phụ kèm theo ảnh hưởng đến dạ dày.
Cụ thể trong việc dùng thuốc cần lưu ý các vấn đề sau:
- Tránh tự ý sử dụng hoặc ngừng sử dụng thuốc khi chưa được bác sĩ cho phép
- Tránh sử dụng các loại thuốc có thể gây kích ứng hoặc hủy hoại niêm mạc dạ dày, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
- Nếu cần thiết, sử dụng các loại thuốc bọc dạ dày hoặc ức chế bơm proton (PPIs) để bảo vệ niêm mạc dạ dày khi sử dụng các loại thuốc có thể gây kích ứng. Trường hợp cân nhắc, bác sĩ sẽ trao đổi trước với người bệnh.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Đi khám bác sĩ ít nhất một lần mỗi năm để kiểm tra tình trạng sức khỏe và phát hiện sớm các bệnh lý về đường tiêu hóa.
Nếu có triệu chứng đau nóng rát thường xuyên và liên tục xảy ra, đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời
Và nếu có nghi ngờ nhiễm khuẩn H. pylori, đi xét nghiệm để xác định và điều trị kịp thời.
Gastosic giải quyết nguyên nhân gốc rễ của đau nóng rát thượng vị dạ dày
Hiện nay, để điều trị nóng rát thượng vị dạ dày, bạn có thể áp dụng các cách như thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa và sản phẩm chuyên biệt cho bệnh lý dạ dày – Gastosic.
Gastosic là sản phẩm duy nhất trên thị trường tác động theo cơ chế vào gốc rễ của nguyên nhân gây nóng dạ dày, ợ hơi, ợ chua…Nhờ đó giúp giải quyết được căn nguyên gây bệnh, giảm nhanh các triệu chứng và ngăn tái phát trở lại. Đây là sản phẩm kết hợp 9 loại thảo dược đã được y học cổ truyền sử dụng lâu đời cũng như y học hiện đại nghiên cứu chứng minh có tác dụng tốt với người bị trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày tá tráng – 2 nguyên nhân bệnh lý gây hiện tượng đau nóng vùng thượng vị dạ dày.
Đặc biệt hơn Gastosic là sản phẩm có chứa tinh nghệ Nano Curcumin (chuyển giao từ Viện Hàn Lâm & KHCN Việt Nam) – là dạng siêu hấp thu của hoạt chất Curcumin, giúp mang lại hiệu quả hỗ trợ điều trị gấp 40 lần so với sản phẩm không chứa Nano Curcumin.
Xem địa chỉ nhà thuốc bán Gastosic TẠI ĐÂY.
Gọi ngay tổng đài miễn phí 18006626 hoặc BẤM VÀO ĐÂY để được giao Gastosic TẬN NHÀ
Mua Gastosic trên Shopee TẠI ĐÂY, mua Gastosic trên Tiki TẠI ĐÂY
Bài viết đầy đủ tt
Bài viết đầy đủ. Cảm ơn