Ợ hơi buồn nôn là hiện tượng thường gặp khi bạn ăn no quá mức hoặc khi bạn mắc bệnh lý về dạ dày. Để nắm rõ nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi.

1. Ợ hơi buồn nôn có phải là bệnh ?

Ợ hơi và buồn nôn là hai phản xạ của cơ thể, trong đó:

• Ợ hơi là phản xạ ợ lên do lực ép đột ngột từ cơ hoành dồn lên dạ dày.
  Phản xạ ợ giúp thoát bớt lượng không khí dư thừa trong dạ dày ra bên ngoài. Ợ hơi có thể là hiện tượng sinh lý hoặc triệu chứng bệnh lý tùy theo nguyên nhân gây ra nó.
• Buồn nôn là phản ứng của cơ thể làm đẩy toàn bộ dịch chứa trong dạ dày ra bên ngoài qua đường miệng.
  Hiện tượng buồn nôn thường xuất hiện khi các đầu mút dây thần kinh trên niêm mạc thực quản hoặc niêm mạc dạ dày bị kích thích. Triệu chứng nôn hoặc buồn nôn sẽ dễ dàng xảy ra hơn khi niêm mạc thực quản và dạ dày bị tổn thương.

Ợ hơi buồn nôn do nguyên nhân sinh lý thường rất hiếm gặp. Đa số các trường hợp có xuất hiện đồng thời cả ợ hơi và buồn nôn đều do nguyên nhân bệnh lý tiêu hóa gây ra.

Khi những nguyên nhân bệnh lý trở nặng thì hiện tượng trên sẽ tăng thêm tần suất và mức độ, có thể dẫn đến ợ hơi liên tục và buồn nôn, ợ hơi buồn nôn mệt mỏi, khó thở, chán ăn đôi khi thấy chóng mặt.

2. Nguyên nhân bệnh lý hiện tượng ợ hơi buồn nôn

2.1 Trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày được xác định là bệnh lý phổ biến nhất gây triệu chứng ợ hơi buồn nôn, bệnh trào ngược nhẹ gây tần suất ít nhưng nếu người bệnh để bệnh trở nặng thì ợ hơi liên tục và buồn nôn có thể xảy ra.

Lý giải về điều này, các bác sĩ cho biết: Ở người bệnh trào ngược, cơ chế tiết acid bị rối loạn gây ức chế hoạt động của các enzyme tiêu hóa làm thức ăn ứ đọng lại trong dạ dày sinh hơi sinh khí bất thường. Cùng với đó, trương lực cơ thắt thực quản dưới bị suy giảm dẫn đến cơ này dễ bị mở để khí trong dạ dày thoát ra gây ra triệu chứng ợ hơi.

Các hơi hoặc dịch chứa acid khi bị ợ lên qua thực quản sẽ làm tổn thương lớp niêm mạc và các đầu mút dây thần kinh tại đây khiến chúng trở nên nhạy cảm với các yếu tố khác. Điều này kết hợp cùng với sự rối loạn của nhu động dạ dày dẫn đến chứng ợ hơi nhiều, buồn nôn, nôn ở người bệnh trào ngược.

Nếu người bệnh chủ quan không có những biện pháp khắc phục, những triệu chứng của trào ngược sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan tiêu hóa. Ban đầu sẽ là ợ hơi buồn nôn chán ăn, đầy bụng, sau đó sẽ là những triệu chứng nghiêm trọng hơn như nôn ra máu, loét thực quản…

2.2 Bệnh Celiac

Thực phẩm chứa tinh bột là thức ăn chính trong khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta. Vậy nên, khi không thể hấp thu được nhóm thực phẩm này, chúng sẽ trở thành những yếu tố gây hại cho đường tiêu hóa dẫn đến các triệu chứng ợ hơi buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng…. Và điều này xảy ra ở những người mắc bệnh Celiac.

2.3 Thay đổi nội tiết tố khi mang thai

Bắt đầu từ khoảng tháng thứ 3 trong chu kỳ mang thai, các bà bầu bắt đầu có dấu hiệu của tình trạng ốm nghén. Ốm nghén xảy ra chủ yếu là sự thay đổi sự thay đổi đột ngột của nồng độ hormon trong cơ thể khiến nhu động đường tiêu hóa bị rối loạn và gây căng thẳng thần kinh. Điều này làm ức chế hoạt động tiêu hóa, thức ăn bị ứ đọng gây ra hiện tượng ợ hơi, đầy, chướng, tức bụng.

Bên cạnh đó, hệ thần kinh trở nên nhạy cảm khiến bà bầu dễ có cảm giác buồn nôn, khó chịu khi ăn phải loại thức ăn nào đó.

2.4 Ung thư dạ dày, ung thư thực quản

Ung thư dạ dày thực quản là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất mà người bệnh dạ dày, trào ngược có thể gặp phải. Các tổn thương trong dạ dày và thực quản trở rất nặng nề kết hợp với việc điều trị bằng hóa chất, xạ trị…khiến quá trình tiếp nhận thức ăn trở nên rất khó khăn.

Người bệnh thường xuyên bị ợ hơi buồn nôn, thậm chí là nôn thức ăn vừa sử dụng, ợ hơi buồn nôn tiêu chảy kết hợp cùng lúc do rối loạn các chức năng tiêu hóa.

3. Những triệu chứng đi kèm

3.1 Ợ hơi đầy bụng buồn nôn tiêu chảy

Khi hiện tượng ợ hơi diễn ra liên tục, sẽ làm các chức năng tiêu hóa hoạt động không ổn định. Nếu người bị vẫn không cải thiện chế độ ăn uống hợp lý sẽ gây thêm triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, tiêu chảy.

3.2 Ợ hơi buồn nôn chán ăn

Hiện tượng buồn nôn chắc chắn sẽ gây nhiều hệ lụy về ăn uống, hậu quả là gây tình trạng chán ăn, người bệnh sẽ ăn không ngon kể cả món ăn hợp khẩu vị.

3.3 Ợ hơi buồn nôn chóng mặt

Đây là triệu chứng khá hiếm gặp tuy nhiên cũng có thể xảy ra khi người bệnh không ăn uống bình thường được dẫn đến suy giảm sức khỏe, đề kháng.

3.4 Ợ hơi buồn nôn mệt mỏi

Hiện tượng mệt mỏi là điều dễ xảy ra vì ảnh hưởng xấu từ hệ tiêu hóa, cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng khiến người thấy mệt mỏi.

3.5 Ợ hơi buồn nôn khó thở

Nếu bạn bị khó thở kèm ợ hơi buồn nôn thì chứng tỏ bệnh đã diễn biến nặng. Hệ hô hấp bị ảnh hưởng khiến vùng họng, xoang bị viêm gây khó thở. Lúc này bạn cần đi khám càng sớm càng tốt.

4. Khắc phục bằng chế độ ăn uống

Để khắc phục và kiểm soát chứng ợ hơi buồn nôn, người bệnh cần chú ý những điều sau trong chế độ ăn uống hàng ngày của mình.

4.1 Thực phẩm nên ăn

Bánh mì khô

Bánh mì khô có lượng đường và tinh bột vừa phải, cấu trúc rỗng giúp hấp thụ tốt lượng acid dịch vị dư thừa do dạ dày tiết ra.

Ngay khi bạn thấy các dấu hiệu ợ hơi liên tục kèm buồn nôn, nóng dạ dày xuất hiện, hãy ăn ngay một mẩu bánh mì nhỏ để hạn kiểm soát triệu chứng này.

Lưu ý: Cách này chỉ hiệu quả với các loại bánh mì khô hoặc bánh quy. Không áp dụng cho các loại bánh mì kẹp hoặc bánh mì bơ đường ngọt.

Gừng hoặc nghệ vàng

Gừng và nghệ vàng đều là 2 loại thảo dược đã được chứng minh rất tốt cho dạ dày. Trong khi gừng giúp kiện tỳ, hành khí loại bỏ chứng đầy bụng, ợ hơi buồn nôn tiêu chảy thì nghệ vàng lại có tác dụng chống viêm, kích thích làm lành những tổn thương trong dạ dày.

Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, các nhà khoa học đã chiết xuất thành công hoạt chất nano curcumin từ giúp tăng hiệu quả điều trị lên gấp 40 lần so với các chế phẩm nghệ thông thường.

Dưa hấu, dưa gang

Dưa hấu và dưa gang là một trong những loại quả có tính kiềm, giàu protein có khả năng trung hòa được các acid dư thừa. Đây là một trong những thực phẩm được rất nhiều chuyên gia khuyên dùng cho người bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Bột yến mạch

Bột yến mạch giúp hấp thụ tốt lượng acid dư thừa đồng thời bổ sung hàm lượng tinh bột, chất xơ dễ tiêu cho hệ tiêu hóa. Bạn có thể sử dụng bột yến mạch như một bữa ăn sáng hoặc bữa ăn phụ trong chế độ ăn mỗi ngày của mình để hạn chế tình trạng đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi chướng bụng.

4.2 Thực phẩm cần kiêng ăn

Thực phẩm chứa chất kích thích: cà phê, thuốc lá, bia rượu…

Các chế phẩm này gây giảm các yếu tố bảo vệ dạ dày và trực tiếp tăng cường các yếu tố tấn công. Cụ thể, chúng làm tăng tiết cortisol làm mỏng lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày, đồng thời kích thích tăng tiết acid khiến niêm mạc dạ dày dễ bị tổn thương.

Các rối loạn trong co bóp tiêu hóa thức ăn cũng các triệu chứng trào ngược, ợ hơi buồn nôn, nóng rát dạ dày… trở nên trầm trọng hơn rất nhiều.

Muối

Các món ăn chứa nhiều muối cũng là nguyên nhân kích thích dạ dày tăng tiết acid nhiều hơn, làm niêm mạc dạ dày, thực quản bị tổn thương.

Những đồ ăn nhiều chất béo, dầu, mỡ

Thức ăn nhiều dầu mỡ khiến dạ dày khó tiêu và tăng áp lực cho dạ dày. Kết hợp với nhu động dạ dày bị rối loạn do bị kích ứng khiến cho người bệnh dễ gặp phải triệu chứng buồn nôn thậm chí là nôn.

Người đã bị trào ngược nặng khi ăn đò ăn nhóm này còn dễ bị ợ hơi buồn nôn sau khi ăn xong rất khó chịu.

Đồ ăn, thức uống có chứa nhiều acid

Các loại thực phẩm chứa nhiều acid cần được loại bỏ khỏi khẩu phần ăn của bạn bao gồm:

Các loại quả chua: Cam, chanh, xoài, cóc, mận…

Các loại đồ muối chua: Dưa muối, cà muối, hành muối…

Các loại giấm chua: giấm ớt, giấm măng, giấm tỏi…..

Những thực phẩm này làm tăng cường nồng độ acid trong dạ dày dễ gây ra tình trạng viêm loét dạ dày và làm căng thẳng tình trạng trào ngược.

5. Cách chữa ợ hơi buồn nôn đơn giản hiệu quả

Ngoài điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt, người bệnh có thể áp dụng một số cách sau để khắc phục tình trạng ợ hơi buồn nôn. Cụ thể:

• Massage bụng
• Không lạm dụng bia rượu
• Bỏ thuốc lá
• Điều chỉnh thói quen sinh hoạt, ăn uống
• Không ăn quá nhanh, chia nhỏ bữa ăn
• Tránh uống nhiều trước khi ăn để khắc phục ợ hơi buồn nôn chán ăn
• Ăn chín uống sôi
• Thể dục thể thao hợp lý
• Hạn chế đồ uống có gas, đồ nhiều dầu mỡ, chiên xào
• Bổ sung, điều chỉnh men tiêu hóa, men vi sinh

Các loại men tiêu hóa, men vi sinh có khả năng hỗ trợ tiêu hóa rất tốt. Vậy nên, bạn nên chủ động bổ sung các sản phẩm này khoảng 3 – 4 lần/ tuần.

Với những chia sẻ cụ thể về nguyên nhân, cơ chế gây ra chứng ợ hơi buồn nôn, chúng tôi hy vọng bạn có thể xác định được tình trạng của mình là lựa chọn được biện pháp khắc phục phù hợp. Đừng chủ quan khi hiện tượng tần suất ít, ợ hơi liên tục và buồn nôn có thể xảy ra khi bệnh tình trở nên nặng hơn, bạn hãy luôn đi khám thường xuyên để kịp thời điều trị dễ dàng hơn.