Nếu bạn đã từng bị trào ngược dạ dày, thì bạn đã hiểu rõ mức độ ảnh hưởng của nó mà không muốn bị lại. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu cách phòng chống tái phát trào ngược dạ dày. Từ những kinh nghiệm thực tế và tổng hợp từ các nguồn nghiên cứu, Gastosic chia sẻ những bí quyết để duy trì một cuộc sống không bị ảnh hưởng bởi trào ngược dạ dày.
Nội dung bài viết
- Các con số về trào ngược dạ dày
- Tại sao trào ngược dạ dày dễ tái phát
- Cách phòng chống trào ngược dạ dày
- 1. Ăn tối sớm hơn
- 2. Chia nhỏ các bữa ăn
- 3. Nhai kỹ thức ăn
- 3. Nâng cao đầu giường và nằm nghiêng trái khi ngủ
- 4. Kiểm soát cân nặng
- 5. Giải tỏa căng thẳng stress
- 6. Hạn chế uống rượu
- 7. Không uống quá nhiều cà phê
- 8. Hạn chế đồ uống có ga
- 9. Hạn chế uống nước cam quýt
- 10. Hạn chế đồ ăn nhiều chất béo
- 11. Thực hiện chế độ ăn kiêng ít carb
- 12. Nhai kẹo cao su sau bữa ăn
- 13. Bỏ thuốc lá
- Giải quyết dứt điểm tình trạng trào ngược dịch vị dạ dày với Gastosic
Các con số về trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý phổ biến, xảy ra khi dịch axit trong dạ dày chảy ngược vào thực quản gây kích ứng và viêm niêm mạc. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau ngực, khó nuốt, ho… Những triệu chứng này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh và gây ra chi phí điều trị cao.
Bệnh cũng có thể dẫn đến các biến chứng như viêm thực quản, loét thực quản, hẹp thực quản, Barrett thực quản và ung thư biểu mô tuyến thực quản.
Các con số liên quan đến tình trạng này như sau:
Theo thống kê[1], tỉ lệ xuất hiện của trào ngược dạ dày ở các khu vực khác nhau trên thế giới dao động từ 2,5% đến 33,1%. Khu vực có tỉ lệ cao nhất là Bắc Mỹ (18,1% – 27,8%), trong khi khu vực có tỉ lệ thấp nhất là Đông Á (2,5% – 7,8%).
Số người mắc trào ngược dạ dày trên toàn thế giới được ước tính là 1,03 tỷ người vào năm 2020. Số này có xu hướng tăng lên do sự gia tăng của các yếu tố nguy cơ như béo phì, hút thuốc và sử dụng thuốc.
Còn ở nước ta, theo Hội Nội khoa Việt Nam năm 2022 có khoảng 7 triệu người có triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản đã được thăm khám. Trong đó:
- Độ tuổi mắc bệnh phổ biến nhất là từ 30 đến 50.
- Nam giới dễ mắc và bị bệnh nặng hơn nữ giới. Cụ thể tỉ lệ mắc bệnh ở nam so với nữ là 1,4/1.
- 60% số bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản có biểu hiện biến chứng tai mũi họng như viêm thanh quản mạn tính, khàn giọng, cảm giác vướng cổ, ho mãn tính, viêm mũi xoang mãn tính…
- 45% bệnh nhân có biến chứng viêm thực quản.
- Khoảng 90% các ca ung thư thực quản được phát hiện khi đã tiến triển thành giai đoạn III hoặc IV.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?
Tại sao trào ngược dạ dày dễ tái phát
Trào ngược dạ dày dễ tái phát vì có nhiều yếu tố gây ra và duy trì sự trào ngược của dịch axit từ dạ dày vào thực quản. Đây là căn bệnh rất dễ tái phát với nhiều triệu chứng khó chịu như đau nóng rát thực quản, mất ngủ, ợ hơi, ợ chua do dịch acid từ dạ dày bị đẩy lên.
Một số yếu tố này bao gồm:
- Chức năng suy giảm của cơ vòng thực quản dưới.
- Hiện tượng thoát vị dạ dày. Đây là một tình trạng phần trên của dạ dày trượt lên qua lỗ hẹp giữa cơ thắt thực quản dưới và thực quản. Điều này làm giảm áp lực cơ thắt thực quản dưới. Một trong những nguyên nhân gây hiện tượng này là do béo bụng.
- Sự chậm trễ trong việc tháo rỗng dạ dày, làm tăng áp lực trong dạ dày và khả năng trào ngược. Điều này có thể do bạn ăn thức ăn khó tiêu, hay ăn quá no.
- Sự tăng sản xuất axit trong dạ dày do các yếu tố như ăn uống, uống rượu, hút thuốc, sử dụng thuốc hoặc bị stress.
Để ngăn ngừa sự tái phát của trào ngược dạ dày, bạn cần xác định đúng các yếu tố gây ra. Phần lớn các yếu tố này liên quan đến thói quen xấu trong ăn uống cũng như lối sống không khoa học.
☛ Tham khảo thêm: Bệnh trào ngược dạ dày có chữa khỏi không?
Cách phòng chống trào ngược dạ dày
Bạn có thể ngăn ngừa hoặc giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày bằng một vài thay đổi trong lối sống, bao gồm ăn tối sớm hơn, điều chỉnh tư thế ngủ và tránh một số loại thực phẩm và đồ uống có tính axit.
Dưới đây là 14 cách tự nhiên để phòng và chống trào ngược dạ dày. Tất cả đều được chỉ dẫn từ các nghiên cứu khoa học. Trích dẫn được ghi cụ thể cuối bài viết. Cùng đọc để áp dụng nhé!
1. Ăn tối sớm hơn
Để giảm nguy cơ bị trào ngược axit khi đi ngủ, bạn nên ăn tối sớm và không nên ăn quá no bữa này. Tổ chức quốc tế về rối loạn tiêu hóa [2], khuyên rằng bạn nên nằm xuống sau bữa ăn ít nhất 3 giờ. Lý do là khi bạn tiêu hóa, dạ dày sẽ sản sinh nhiều axit dịch vị. Nếu bạn nằm ngay sau khi ăn, áp lực của dạ dày sẽ làm yếu cơ van LES (cơ vòng thực quản dưới), khiến axit dịch vị trào ngược lên thực quản. Điều này gây ra cảm giác khó chịu và đau rát.
Ngoài ra, bạn cũng nên tránh ăn quá no hoặc ăn các thức ăn khó tiêu vào buổi tối, vì chúng có thể làm tăng các triệu chứng trào ngược[3].
☛ Tìm hiểu thêm: Trào ngược dạ dày vào ban đêm
2. Chia nhỏ các bữa ăn
Một trong những nguyên nhân chính gây ra trào ngược dạ dày là ăn uống không đúng cách. Nếu bạn ăn quá nhiều, ăn không đều giờ hoặc ăn gần giờ đi ngủ, những thói quen xấu này sẽ làm tăng áp lực lên dạ dày và làm yếu cơ vòng thực quản dưới, cho phép axit dịch vị trào ngược lên thực quản.
Theo thống kê [4], hầu hết các trường hợp trào ngược xảy ra sau khi ăn. Vì vậy, bạn nên chia nhỏ bữa ăn và ăn đều đặn trong ngày để giảm các triệu chứng trào ngược axit.
3. Nhai kỹ thức ăn
Việc nhai kỹ thức ăn cũng góp phần phòng chống trào ngược dạ dày thực quản[5]. Khi bạn nuốt miếng thức ăn to, có thể làm chậm các cơn co thắt trong quá trình tiêu hóa. Điều này làm tăng áp lực trong ổ bụng khiến cơ vòng thực quản yếu đi sẽ yếu đi và không co lại kịp. Khi đó, axit sẽ trào ngược lên thực quản. Đây chính là yếu tố thứ 3 nhắc tới trong mục tại sao trào ngược dạ dày dễ tái phát.
Vì vậy bạn cần nhai kỹ thức ăn bằng cách ăn chậm hơn. Bên cạnh đó bạn cũng có thể chế biến thức ăn mềm hơn, nhỏ hơn bằng cách thái nhỏ và ninh nhừ hơn cũng là một trong những cách phòng chống trào ngược dạ dày.
3. Nâng cao đầu giường và nằm nghiêng trái khi ngủ
Nếu bạn muốn ngủ ngon hơn mà không lo lắng về trào ngược dạ dày, bạn nên nâng cao đầu giường một chút. Điều này sẽ giúp bạn tạo ra một góc nghiêng cho cơ thể, ngăn cản axit dịch vị trào ngược lên thực quản. Theo nghiên cứu [6], cách này có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược vào ban đêm.
Cùng với đó hãy lựa chọn tư thế nằm nghiêng bên trái [7] thay vì bên phải để các triệu chứng ít xảy ra hơn và ít nghiêm trọng hơn.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào?
4. Kiểm soát cân nặng
Một trong những yếu tố gây ra trào ngược dạ dày là thừa cân và béo phì.
Khi bạn có nhiều mỡ thừa ở vùng bụng, vô hình chung sẽ tạo ra áp lực lớn lên khoang bụng, làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới – cơ nắp ngăn cản axit tràn ra ngoài. Đôi khi, áp lực này có thể đẩy cơ thắt thực quản dưới lên trên cơ hoành, tạo ra một khe hở cho axit thoát ra. Đây là một tình trạng gọi là thoát vị gián đoạn của cơ hoành, và đây là một nguyên nhân phổ biến của trào ngược dạ dày[8].
Ngoài ra, các nghiên cứu [9] cũng chỉ ra rằng béo phì có liên quan đến nguy cơ mắc trào ngược dạ dày cao hơn do áp lực lớn hơn trong khoang bụng. Do đó, việc giảm cân có thể giúp bạn giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa sự tái phát của trào ngược dạ dày.
5. Giải tỏa căng thẳng stress
Theo các nghiên cứu[10], căng thẳng và lo lắng có thể làm tăng triệu chứng trào ngược dạ dày hoặc làm bạn nhạy cảm hơn với lượng axit nhỏ trong thực quản. Căng thẳng cũng có thể làm giảm sản xuất các chất gọi là prostaglandin, chúng bình thường bảo vệ dạ dày khỏi tác động của axit. Điều này có thể làm bạn cảm thấy khó chịu hơn.
Căng thẳng kết hợp với mệt mỏi có thể gây ra những thay đổi trong cơ thể dẫn đến trào ngược dạ dày tăng lên.
Vì vậy, việc giải tỏa căng thẳng có thể giúp bạn kiểm soát trào ngược dạ dày. Bạn có thể thử một số phương pháp thư giãn, như thiền, yoga, massage và hít thở sâu.
6. Hạn chế uống rượu
Bạn có biết rằng uống rượu có thể làm cho các triệu chứng trào ngược dạ dày trở nên tồi tệ hơn không? Các nghiên cứu[11] đã chỉ ra rằng càng uống nhiều rượu, càng có nhiều khả năng bạn bị trào ngược axit.
Lý do là rượu làm cho dạ dày sản sinh nhiều axit hơn, làm lỏng lẻo cơ thắt thực quản dưới – cơ nắp ngăn không cho axit tràn lên thực quản. Rượu cũng làm giảm sức mạnh của thực quản trong việc đẩy axit trở lại dạ dày.
Vì vậy, hạn chế uống rượu hoặc tránh hoàn toàn là cách chống trào ngược dạ dày không thể bỏ qua.
7. Không uống quá nhiều cà phê
Nghiên cứu [12] đã phát hiện ra rằng cà phê cũng có thể tạm thời làm giãn cơ vòng thực quản dưới, làm tăng khả năng trào ngược axit. Vì vậy hãy hạn chế uống cà phê nếu bạn muốn phòng chống trào ngược dạ dày.
8. Hạn chế đồ uống có ga
Nghiên cứu[13] cho thấy rằng việc tiêu thụ thường xuyên đồ uống có ga bao gồm nước ngọt có ga, soda.. có thể liên quan đến nguy cơ trào ngược cao hơn.
Điều này là do khí carbon dioxide tạo bọt cho những đồ uống này có thể làm tăng axit trào ra khỏi thực quản khiến bạn ợ hơi nhiều hơn.
Một nghiên cứu khác[14] cho thấy đồ uống có ga, làm giảm sức mạnh của cơ vòng thực quản dưới. Điều này có thể liên quan đến cơ chế bệnh sinh của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
9. Hạn chế uống nước cam quýt
Nhiều loại nước uống hoa quả bao gồm nước cam, nước quýt, nước chanh và nước ép bưởi, là được xem xét các tác nhân phổ biến gây ra chứng ợ nóng[15].
Axit xitric, có tự nhiên trong trái cây họ cam quýt, đã được biết là gây kích ứng thực quản đặc biệt nếu bạn tiêu thụ chúng với số lượng lớn như uống 1 cốc nước ép từ các loại quả này.
Vì thế hạn chế uống nước ép các loại quả chua này nếu bạn muốn phòng chống trào ngược dạ dày.
☛ Tham khảo thêm: Hoa quả tốt cho trào ngược dạ dày
10. Hạn chế đồ ăn nhiều chất béo
Thực phẩm chiên và một số thực phẩm béo khác cũng có thể là tác nhân gây trào ngược dạ dày. Một số nghiên cứu[16] cho thấy chúng có thể dẫn đến chứng ợ nóng. Những thực phẩm nhiều chất béo bao gồm:
- Đồ chiên rán
- Khoai tây chiên
- Pizza
- Thịt xông khói
- Lạp xưởng
Những thực phẩm này khi vào dạ dày sẽ sinh ra nhiều muối mật (một chất giúp tiêu hóa và hấp thu các chất béo và vitamin tan trong mỡ). Chất này có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản, khiến bạn cảm thấy đau rát, nóng và khó chịu ở ngực.
Bên cạnh đó khi tiêu hóa thực phẩm này cũng kích thích giải phóng cholecystokinin (CCK), một loại hormone trong máu của bạn có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới, cho phép dịch vị dạ dày trào ngược vào thực quản.
Một nghiên cứu khác[17] đã xem xét những gì đã xảy ra khi những người bị trào ngược dạ dày ăn thực phẩm giàu chất béo. Hơn một nửa trong số những người tham gia đã báo cáo các tác nhân gây ra thực phẩm cho biết họ gặp phải các triệu chứng trào ngược dạ dày sau khi ăn thực phẩm chiên rán nhiều chất béo.
Do vậy hạn chế đồ ăn nhiều chất béo góp phần chống trào ngược dạ dày một cách hiệu quả.
11. Thực hiện chế độ ăn kiêng ít carb
Chế độ ăn kiêng ít carb là chế độ hạn chế đường và tinh bột nhưng không giới hạn chất béo và protein trong khẩu phần ăn.
Nghiên cứu[18] cho thấy rằng ăn một chế độ ăn nhiều carb có thể làm trầm trọng các triệu chứng trào ngược như ợ nóng, ợ hơi. Và việc giảm lượng carb có thể giúp giảm các triệu chứng này. Do có quá nhiều carbs không tiêu hóa được sẽ gây ra hiện tượng đầy hơi khó chịu.
Một số nhà nghiên cứu [19]nghi ngờ rằng lượng carbs không tiêu hóa được có thể gây ra vi khuẩn phát triển quá mức và tăng áp lực bên trong bụng, có thể góp phần tạo ra phản xạ trào ngược axit.
Vì vậy hãy thực hiện chế độ ăn kiêng ít carb như sau để phòng chống trào ngược dạ dày:
- Thực phẩm hạn chế: gạo, ngô, khoai, sắn, trái cây nhiều đường, bánh kẹo…
- Thực phẩm nên ăn: thịt, cá, trứng sữa, các loại rau củ, hạt dinh dưỡng…
☛ Tham khảo thêm: Trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì?
12. Nhai kẹo cao su sau bữa ăn
Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Nha khoa[20] , chỉ ra rằng nhai kẹo cao su không đường trong nửa giờ sau khi ăn có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược axit. Lý do là nhai kẹo cao su (không phải vị bạc hà), có thể làm thư giãn cơ quan quản lý dưới lưỡi làm tăng sản xuất nước bọt và giảm lượng axit trong thực quản.
Lưu ý bạn nên nhai kẹo cao su không đường và tuyệt đối tránh kẹo cao su bạc hà.
13. Bỏ thuốc lá
Nước bọt giúp trung hòa axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Trong khi đó hút thuốc có thể khiến giảm bớt lượng nước bọt trong miệng[21].
Hút thuốc cũng làm giảm áp lực ở cơ vòng thực quản dưới, có thể gây ho và trào ngược axit. Nghiên cứu[22] cho thấy bỏ thuốc lá có thể giảm mức độ nghiêm trọng của chứng trào ngược axit.
Chính vì vậy một trong những cách chống trào ngược dạ dày là dừng hẳn việc hút thuốc lá.
Giải quyết dứt điểm tình trạng trào ngược dịch vị dạ dày với Gastosic
Trên thị trường hiện nay, Gastosic là sản phẩm duy nhất được nghiên cứu với mục đích “giải quyết tận gốc nguyên nhân gây bệnh dạ dày ở người Việt Nam”. Đây là sản phẩm chuyên biệt cho người bệnh trào ngược dạ dày thực quản đang được nhiều chuyên gia tích cực khuyên dùng.[23]
Sản phẩm Gastosic, cũng đã được chia sẻ trong chương trình tư vấn sức khỏe trực tuyến với chủ đề Điều trị trào ngược dạ dày thực quản bằng thảo dược không tái phát. Cùng xem lại đầy đủ chương trình tại đây:
Gastosic là sự kết hợp của 9 thảo dược quý trong tự nhiên, gồm có Nano Curcumin (tinh chất Nghệ vàng), Ngô thù du, Cam thảo, Hoàng liên, Cúc La Mã, Thương truật, Gừng, Trần bì và Hậu phác. Sự kết hợp này mang đến 3 tác động:
- Hỗ trợ chống viêm, ức chế vi khuẩn gây bệnh, thúc đẩy quá trình làm lành tổn thương do trào ngược gây ra tại vùng niêm mạc thực quản, đồng thời đẩy nhanh tốc độ tiêu hóa ngăn ngừa các cơn trào ngược xuất hiện.
- Hỗ trợ làm dịu các kích thích thần kinh lên dạ dày thực quản, giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi, mất ngủ, làm giảm hiện tượng trào ngược.
- Hỗ trợ làm giảm lượng acid trong dạ dày, trung hòa acid dư thừa, từ đó làm giảm các triệu chứng khó chịu như ợ hơi, ợ nóng, ợ chua, buồn nôn…
Nhờ khả năng tác động theo nhiều hướng với cùng một đích đến là giải quyết tình trạng trào ngược dạ dày thực quản, Gastosic đem đến hiệu quả vượt trội và lâu bền hơn cho người dùng. Chỉ sau từ 1-3 tháng, người bệnh đã có thể cảm nhận được hiệu quả rõ rệt!
Xem địa chỉ nhà thuốc bán Gastosic TẠI ĐÂY
Gọi ngay tổng đài miễn phí 1800.6626 hoặc BẤM VÀO ĐÂY để được giao Gastosic TẬN NHÀ
Mua Gastosic trên Shopee TẠI ĐÂY, mua Gastosic trên Tiki TẠI ĐÂY
Bài viết tổng hợp các cách phòng chống trào ngược dạ dày kèm những dẫn chứng khoa học. Hy vọng bài viết giúp phòng chống trào ngược dạ dày của bạn hiệu quả. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hay muốn chia sẻ thêm kinh nghiệm phòng chống trào ngược hãy phản hồi bên dưới. Chúc bạn sức khỏe!
Nguồn:
- [1]: Cập nhật những phát hiện của tổng quan hệ thống năm 2005 về các nghiên cứu dựa trên dân số đánh giá dịch tễ học của bệnh trào ngược dạ dày-thực quản (GERD). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4046948/].
- [2]: Tổ chức quốc tế về rối loạn tiêu hóa. Thay đổi chế độ ăn uống cho GERD. [https://aboutgerd.org/treatment/diet-lifestyle-changes/diet-changes-for-gerd/].
- [3]: Vai trò của chế độ ăn uống trong sự phát triển và kiểm soát bệnh trào ngược dạ dày thực quản.[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6702398/].
- [4]: Các yếu tố nguy cơ của các triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33882662/.]
- [5] Vai trò của chế độ ăn uống trong sự phát triển và kiểm soát bệnh trào ngược dạ dày thực quản. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6702398/].
- [6]: Ảnh hưởng của kê cao đầu giường khi ngủ ở bệnh nhân có triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản về đêm. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22098332/] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27250962/].
- [7]: Ảnh hưởng của tư thế ngủ tự phát đến trào ngược nằm nghiêng ban đêm ở bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10445529/].
- [8]: Thoát vị gián đoạn. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562200/].
- [9]: Tác động của điều trị béo phì đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4721994/].
- [10]: Mối liên quan giữa stress và triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản: ảnh hưởng của yếu tố tâm lý. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8420248/].
- [11]: Uống rượu và nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Đánh giá hệ thống và phân tích tổng hợp. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30184159/].
- [12]: Tác dụng của cà phê và các thành phần của nó đối với đường tiêu hóa và trục não-ruột. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33383958/].
- [13]: Mối liên quan giữa lượng đồ uống và tỷ lệ mắc các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31786327/].
- [14]: Phản ứng của cơ vòng thực quản dưới với sự căng chướng dạ dày do đồ uống có gas. [https://link.springer.com/article/10.1016/j.gassur.2005.11.010].
- [15]: Các yếu tố nguy cơ của các triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống. [ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33882662/].
- [16]: Ảnh hưởng của bữa ăn giàu chất béo, tiêu chuẩn và thực phẩm chức năng đến pH thực quản và dạ dày ở bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản và người khỏe mạnh. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30270576/].
- [17]: Loại bỏ các tác nhân kích hoạt chế độ ăn uống là thành công trong điều trị các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32578044/].
- [18]: Ảnh hưởng của carbohydrate trong chế độ ăn uống đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29339035/] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35973185/].
- [19]: Vai trò của rối loạn vi sinh vật trong cơ chế bệnh sinh của bệnh niêm mạc thực quản: Một sự thay đổi mô hình từ axit sang vi khuẩn? [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34025064/]. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6884350/].
- [20]:Tác dụng của việc nhai kẹo cao su không đường đối với trào ngược dạ dày thực quản. [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/154405910508401118].
- [21]: Hút thuốc lá, uống rượu và bệnh trào ngược dạ dày-thực quản. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29195669/].
- [22]: Lợi ích lâu dài của việc cai thuốc lá đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản và chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe. [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0147860].
- [23]: Gastosic – Giải pháp thảo dược mới cho người trào ngược dạ dày thực quản. [https://vtc.vn/gastosic-giai-phap-thao-duoc-moi-cho-nguoi-trao-nguoc-da-day-thuc-quan-ar700103.html] [https://suckhoedoisong.vn/trao-nguoc-da-day-thuc-quan-lau-nam-nen-dung-gi-de-ho-tro-169221113202646538.htm].