Ợ chua nóng bụng không phải là bệnh mà là triệu chứng điển hình của một số căn bệnh dạ dày như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản… Nếu không hiểu chính xác nguyên nhân gây ra, người bệnh sẽ rất khó tìm được giải pháp chữa trị dứt điểm.

1. Ợ chua nóng bụng là gì ?

Hầu hết chúng ta đều đã từng gặp phải hiện tượng ợ chua. Đó là hiện tượng mà dịch dạ dày ợ lên tận khoang miệng. Đọng lại sau đó là vị chua gắt khó chịu và cảm giác khé trong cổ họng. Chất dịch dạ dày đôi khi còn lẫn cả thức ăn, gây ra không ít sự bất tiện cho người bệnh.

Nóng bụng là cảm giác nóng âm ỉ từng cơn trong bụng. Nguyên nhân nóng bụng thường gặp chủ yếu là do ăn uống khi ăn phải đồ ăn cay nóng, uống đồ uống có cồn. Cảm giác nóng bụng đôi khi như bị thiêu đốt trong dạ dày gây ra đau bụng.

Ợ chua nóng bụng nếu xảy ra cùng lúc sẽ đem lại cảm giác vô cùng khó chịu cho người bệnh. Hơn hết, nó là dấu hiệu cảnh báo những bất ổn trong hệ tiêu hóa của bạn.

2. Nguyên nhân gây ợ chua nóng bụng

2.1 Nguyên nhân từ trào ngược dạ dày

Theo thống kê, trào ngược dạ dày là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng ợ chua nóng bụng. Hầu hết người bị trào ngược dạ dày đều đã từng trải qua cảm giác này.

Khi bị trào ngược dạ dày, lượng axit dư thừa có thể nhân lúc cơ thắt thực quản dưới mở ra và tràn lên miệng. Vị chua cảm nhận được chính là mùi vị của axit dạ dày.  Nồng độ axit cao khiến cho niêm mạc dạ dày bị kích ứng, ăn mòn và gây ra tình trạng nóng bụng.

Trào ngược dạ dày thực quản thường khiến cho quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng. Thức ăn có thể tồn tại lâu hơn trong dạ dày và sinh ra khí nóng gây nóng rát bụng. Trong trường hợp này, ợ chua nóng bụng thường đi kèm với các triệu chứng khác như ợ hơi, đắng miệng, miệng tiết nhiều nước bọt, tức ngực, buồn nôn,…

2.2 Các bệnh lý dạ dày khác

Ngoài trào ngược dạ dày, tuy ít gặp hơn nhưng một số bệnh lý sau cũng có thể gây ra chứng ợ chua nóng bụng:

• Viêm hang vị: Thường do nhiễm trùng hoặc chấn thương gây ra. Viêm hang vị chỉ ảnh hưởng đến một vùng dạ dày gây ra các triệu chứng như ợ chua, nóng bụng,…
• Viêm đại tràng: Tình trạng đại tràng bị tổn thương gây ra hàng loạt các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, nôn, ợ chua, ợ hơi, bụng nóng rát,…
• Viêm thực quản: Bệnh khiến chức năng thực quản hoạt động kém dẫn tới các hiện tượng như ợ chua, ợ hơi,… xảy ra thường xuyên hơn.

3. Biến chứng nguy hiểm

Ợ chua nóng bụng do nguyên nhân bệnh lý dạ dày nếu không chữa trị kịp thời, bệnh có thể tái phát thành những biến chứng nguy hiểm như

3.1 Viêm loét dạ dày

Niêm mạc dạ dày thường xuyên phải tiếp xúc với nồng độ axit cao gây ra loét, viêm dạ dày. Viêm loét dạ dày khiến cho hoạt động tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng. Ngoài cảm giác đau bụng, viêm loét dạ dày còn đi kèm các triệu chứng như ợ hơi, xì hơi, đau tức ngực, nôn và buồn nôn,…

3.2 Xuất huyết dạ dày

Trào ngược thực quản khiến cho axit dạ dày không ngừng làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Khi niêm mạc dạ dày bị viêm loét nghiêm trọng làm lộ các mạch máu bên dưới thì có thể gây ra hiện tượng xuất huyết dạ dày. Biểu hiện của tình trạng này là nôn ra máu hoặc phân lẫn máu. Xuất huyết dạ dày có thể gây mất máu khá nguy hiểm.

3.3 Co thắt thực quản

Trào ngược dạ dày làm ảnh hưởng tới hoạt động của thực quản và gây ra co thắt thực quản. Co thắt thực quản là những cơn co thắt đau đớn trong ống cơ nối giữa miệng (thực quản) và dạ dày của bạn. Co thắt thực quản có thể gồm các triệu chứng như đau tức ngực dữ dội, khó nuốt, ợ hơi,…

3.4 Viêm phổi, viêm phế quản

Trào ngược dạ dày có thể khiến cho axit dạ dày “lọt” vào các cơ quan của đường hô hấp như phổi hoặc phế quản. Sự tiếp xúc thường xuyên của axit dạ dày với các cơ quan này gây tổn hại lớp niêm mạc. Kết quả là người bệnh có thể gặp biến chứng viêm phổi, viêm phế quản.

3.5 Ung thư thực quản

Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất có thể xảy ra nếu bệnh trào ngược dạ dày không được điều trị đúng cách và tiếp tục phát triển. Ung thư thực quản hiện là một trong những bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tiên lượng sống sau 5 năm khá thấp. Phần lớn những người bị mắc ung thư thực quản có độ tuổi trên 50 tuổi.

4. Cách giảm ợ chua nóng bụng đơn giản

4.1 Gừng

Gừng từ lâu đã nổi tiếng với tác dụng chống buồn nôn và chống ợ hơi, ợ chua hiệu quả. Gừng có tính kháng khuẩn nhẹ nên còn giúp kháng viêm, hạn chế sự sinh sôi của các vi khuẩn có hại trong đường ruột. Sử dụng gừng với lượng thích hợp sẽ giúp cải thiện chứng ợ chua nóng bụng.

• Bạn dùng khoảng 5g gừng tươi gạo vỏ rửa sạch để ráo nước.
• Đập dập gừng và cho vào 1 chiếc cốc, thêm nước sôi đợi trong 5 – 10 phút.
• Bạn có thể thêm 1 thìa mật ong khuấy đều và uống khoảng 2-3 lần mỗi ngày.

4.2 Đinh hương

Đinh hương thúc đẩy quá trình tiêu hóa và đồng hóa chất dinh dưỡng tốt giúp làm giảm độ axit và khí thừa trong dạ dày. Đinh hương cũng cải thiện quá trình sản xuất nước bọt, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nhu động ruột. Đây là một trong những phương pháp tự nhiên tuyệt vời để giảm chứng ợ chua và cảm giác nóng rát trong dạ dày.

• Bạn sử dụng khoảng 2 – 3 mẩu đinh hương khô và nhai chúng trong miệng để nuốt lấy tinh dầu, nhả bã.
• Thực hiện khoảng 2 lần trong ngày sau bữa ăn.

4.3 Lá bạc hà

Lá  bạc hà được coi là một phương thuốc tuyệt vời để điều trị chứng nóng bụng. Các thành phần của nó có đặc tính tăng cường tiêu hóa và chống co thắt, giúp giảm làm lượng khí thừa trong dạ dày. Bằng cách dùng bạc hà, cơn nóng bụng sẽ nhanh chóng dịu đi.

• Bạn cần sử dụng 5-10 lá bạc hà rửa sạch vò nát và để chúng trong 1 chiếc cốc.
• Thêm nước sôi đợi trong 10 phút và uống nước lá bạc hà tiết ra.
• Sử dụng nước lá bạc hà sau khi ăn khoảng 30 phút, 2 lần mỗi ngày mang tới hiệu quả tích cực.

4.4 Ăn uống và sinh hoạt khoa học

Ăn các thực phẩm tốt cho dạ dày và tiêu hóa, hạn chế ăn các thực phẩm kích ứng dạ dày như:

• Thực phẩm khó tiêu hóa: Đậu lăng, đậu phộng, rau củ xơ cứng,… làm chậm tốc độ tiêu hóa của dạ dày, làm nồng độ axit tăng cao gây ợ chua, nóng bụng.
• Đồ uống có ga: Làm tăng lượng khí trong dạ dày gây đầy hơi và ợ hơi liên tục.
• Rượu bia, đồ uống có cồn: Gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng tình trạng nóng rát dạ dày.
• Thực phẩm giàu axit: đường, quả cam, đào, mơ, cóc,… có xu hướng gây ra ợ chua và các vấn đề về dạ dày.
• Thực phẩm chế biến sẵn: Giàu muối natri và đạm khó tiêu hóa gây áp lực cho dạ dày.

Sinh hoạt khoa học và lành mạnh bằng các tập các thói quen:

• Ăn đúng giờ, đúng bữa, không bỏ bữa.
• Không ăn quá no, không nằm hoặc hoạt động mạnh ngay sau khi ăn.
• Tập thể dục đều đặn tăng cường sức khỏe và sự trao đổi chất. Tránh tập các động tác ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày như chạy nhảy quá sức, trồng cây chuối,…
• Không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích.

Chứng ợ chua nóng bụng có thể gây ra nguy hiểm nếu như không được quan tâm và điều trị đúng cách. Chính vì thế, khi phát hiện các dấu hiệu tương tự, bạn nên đi khám bác sĩ để được hướng dẫn cách điều trị bệnh hiệu quả.